Vücudun doğru çalışabilmesi ve işlevini eksiksiz yerine getirebilmesi için vitamin ve mineraller büyük öneme sahip. Her bir vitamin ve mineralin ayrı bir görevi var. Mineraller arasından çinko, vücudun enfeksiyonlarla savaşabilmesi ve hücre üretebilmesi için gerekli. İhtiyacımız ölçüsünde birçok besini tüketiyoruz ama farkında olmadan bazı besin öğelerini yetersiz alıyor olabiliriz. Bunun için düzenli kan bulgularınıza baktırmanızda fayda var ama genel olarak besin eksiklikleri kendini bazı rahatsızlıklarla belli edebilir.
Çinko eksikliğinin dolaşım üzerinde bir etkisi vardır. Hem kadınlar hem de erkeklerde ellerin ve ayakların soğumasının yanı sıra yüksek tansiyon ile bağlantılıdır. Vücutta çinko eksikliği varsa kandaki kolesterolün yükselme eğilimi vardır. Kalça ve diz eklemlerinin ağrıması çinko eksikliği ile ilişkili olabilir. Bunun nedeni kemiklerin büyük miktarda çinko içermesi ve dolayısıyla eksikliğinin ağrıya ve diğer semptomlara neden olmasıdır. Bunların dışında gün içinde yaşadığımız daha çok gözümüze çarpan belirtiler de olabilir. Normalden fazla saç dökülmesi, tırnakların incelmesi ve kırılması, diyare, yara iyileşmesinin gecikmesi, deri kurulukları ve dökülmesi gibi. Özellikle çocuk ve yaşlılarda çinko eksikliği yaygın bir problemdir. Bunun dışında hamile kadınlarda çinko açısından risk grubundadır.
Peki optimal bir beslenme ile yeterli çinko alımını sağlamak için hangi besinleri tüketmeliyiz?
Haftada 2 gün kırmızı et yemelisiniz.
Haftada 2- 3 gün balık tüketmelisiniz. Özellikle kabuklu deniz ürünlerinde yüksek miktarda çinko bulunmaktadır.
Badem, ceviz, kabak çekirdeği gibi yağlı tohumlar çinko içeriği bakımından oldukça zengindir. Ara öğünlerinizde yer vermeyi unutmayın.
Eğer alerjiniz yoksa her sabah 1 adet yumurta yemek, mükemmel bir besin desteği olarak düşünülebilir. Yumurta çinko alımı için önemli bir kaynaktır. Yumurta ayrıca kaliteli bir protein ve demir kaynağı olması, folik asit içermesi, doymamış yağ oranının yüksek olması sayesinde kilo vermek ve sağlıklı beslenme konusunda çok önemli yapı taşıdır.
Tam buğday, tam tahıl, tam çavdar ekmeği yeterli beslenme ve çinko alımını tamamlar. Beyaz ekmek, light ekmek ve kepekli ekmekte çinko miktarı yetersiz ölçüdedir. Öğünlerde ekmek yerine bulgur pilavı, makarna, tüketilebilir.
Abartı, her zaman her yerde her durumda faydadan çok zarar getirir. Aşırı lif almak, kontrolsüz bir şekilde çok miktarda karışık bitki çayları kullanmak, aşırı ve kontrolsüz kalsiyum preparat olarak (hap olarak) almak çinkonun vücuda alımını engeller ve çinko yetersizliği oluşturur.
Çinko alımınızın yeterli olması için sadece besinleri değil ek olarak takviye ürünleri de tercih ediyorsanız dikkat! Çinkonun fazla alınması da zararlıdır. Araştırmalar, yüksek dozlarda çinko almanın vücudun emebileceği bakır miktarını azalttığını göstermektedir. Bu da anemiye ve kemiklerin zayıflamasına neden olabileceğine işaret eder. Kullandığınız ürünü mutlaka bir doktor veya diyetisyene danışın.