MENEMEN GEDİZ KÖPRÜSÜ TARİHİ

Bizanslılar ondan “Hermos”, Evliya Çelebi seyahatnamesinde “Gedüs”, günümüz insanları ise “Gediz” diye bahseder. Çok eski zamanlardan beri geçtiği her yere bereket getirdi. Kütahya’daki Murat Dağından yeryüzüne çıktıktan sonra yüzlerce kilometrelik yolculuğun ardından Menemen son durağıdır Gediz nehrinin. Eskisi gibi temiz akmadığı gibi, onlarca balık da yaşamıyor bu tarihi nehrimizde. Sebebi herkesin malumu sanayileşmenin getirdiği kirlilik…

Gediz Nehri’nin akış yönü  geçmişte birçok kez değiştirilmiştir. En son olarak da 1900’lü yıllardan birkaç yıl önce bugünkü halini almıştır. Getirdiği bereketin yanında, birçok kez de felaketlere yol açmıştır. Özellikle Emiralem Regülatörü ve tahliye kanalları yapılmadan önceki yıllarda yarattığı su baskınları yüzünden Menemen çiftçileri çok zor durumda kalmış, binlerce dönüm ekili arazilerde büyük hasarlar meydana gelmiştir.

Bu su baskınları o kadar büyük zararlara yol açmıştır ki artık tabiata “dur” deme vakti gelmiştir. Bu bağlamda yapılan iki büyük yatırımdan biri Emiralem Regülatörü ve kanallar, diğeri de o kötü zamanlarda insanların, hayvanların, araçların güvenli geçişi için yapılan Gediz Köprüsü’dür.

YAPIMDAN ALTI AY ÖNCE

27 Şubat 1935 tarihinde Gediz köprüsünün inşaatı sona ermiş, sıra köprü üzerindeki yol kısmının inşaatına gelmiştir. Köprüden genel yola bağlanacak varyant yolların da yapımı çok yakında başlayacaktır. Köprünün kabul muamelesinin yapılması için vilayetçe Bayındırlık Bakanlığından müsaade istenir.

10 GÜN SONRA GELEN BÜYÜK SU BASKINI

8 Mart 1935 tarihinde Gediz nehrinin büyük tahribat yaptığı su baskını meydana gelir. 2 günlük şiddetli yağışla birlikte kabaran Gediz nehri sonunda taşarak tarlaları su altında bırakır. Ahşap Gediz köprüsü de bundan nasibini alır ve köprünün bir kısmını sular götürür. Kolayca tamiri mümkün olmadığından
Foça - Menemen - Bergama arasında ulaşım da durur. Vali Kazım Dirik Paşa da Menemen’e gelerek sular altında kalan ovada tetkiklerde bulunur ve Menemen köylülerinin sıkıntılarını dinler. Daha sonra alınan bir kararla yeni yapılmakta olan Gediz köprüsünden yayaların yürüyerek geçmesine ve köprünün her iki yakasında da araçlar bulundurulmasına, böylelikle trafik akışının sağlanmasına karar verilir

31 TEMMUZ 1935 - GEDİZ KÖPRÜSÜ HİZMETE AÇILDI :

Menemen’in Kuzey kısmında yer alan ve Menemen ovasını tam ortadan ikiye bölen Gediz Nehri üzerinde 1933 yılında Türk, Macar ve Bulgar Mühendislerinin işbirliği ile yapımına başlanan Gediz Köprüsü,
31 Temmuz 1935 günü Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı) Ali Çetinkaya ve İzmir Valisi Kazım Dirik Paşa tarafından hizmete açılır. Çok sıcak bir güne denk gelen açılış için İzmir, Manisa, Menemen ve çevre kazalardan gelen yüzlerce yurttaş bu büyük eser için Gediz nehri üzerinde buluşmuştur. Açılışta İzmir Tarım Müdürü, Ziraat Müdürü, Menemen Kaymakamı, Menemen Belediye Başkanı, köylü vatandaşlar, parti temsilcileri ve köprünün yapımında çalışan mühendisler ve işçiler de yer alır. Açılış kurdelesini kesen Vali Kazım Dirik Paşa, köprüye Nafia Vekaleti tarafından kendi isminin verilmesinden büyük mutluluk duyduğunu söyler. Diğer konuşmacılar da yaptıkları konuşmalarla köprünün sağlayacağı faydalar üzerinde dururlar. Görev alan Mühendisler adına bir temsilci de köprünün özellikleri hakkında bilgi verir. 2 yıl içerisinde bitirilen ve “Cumhurluk Vali Kazım Dirik Köprüsü” adını alan Gediz Köprüsü 200 metre uzunluğa sahip, 5 kemerden oluşan ve ayak kolonlarının nehirden 30 metre aşağıya indirilen dövenlerinden kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde yapılan nadide eserlere iyi bir örnektir. Bu köprü İzmir-Çanakkale ve karşı tarafta oturan köylere ulaşımın sağlanmasında büyük ölçüde yararlanılacaktır.

31 Temmuz 1935 Menemen Gediz Köprüsünün açılış töreni

Gediz Köprüsü


Köprünün açılışına katılan bir grup konuk