MENEMEN TİCARET ODASI

Bu haftaki yazımın konusunu Menemen´deki en büyük sivil toplum kuruluşu olan Menemen Ticaret Odası oluşturuyor. Bana göre, Menemen Ticaret Odası mali yapısı, bünyesinde üye olarak yer alan küçüklü- büyüklü kuruluşlar ve onlara verdiği hizmetler ile Menemen Belediyesi´nden sonra en güçlü ve büyük olan kuruluş.

Bildiğiniz gibi geçtiğimiz Pazartesi günü yapılan seçimler sonrasında üyelerinin tercihleriyle yeni yönetim görev başına geldi.

Aslında, Menemen Ticaret Odası sadece güçlü değil, kuruluş tarihi neredeyse bir asıra yaklaşan da bir kuruluş. Mevcut kayıtlardan ve arşivimde mevcut fotoğraflardan 1923 yılında kurulduğunu, yani Cumhuriyet´le aynı yaşta olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. 

KURULUŞU: Türkiye Cumhuriyeti´nin kuruluşu ile birlikte İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası´nın Türkleştirilmesi ile başlayan düzenleme, ülke genelinde ticaret ve sanayi odalarının örgütlenmesi ve yaygınlaştırılması açısından önemli bir adım olmuştur. Bu düzenlemenin meyvelerinden biri de Menemen´e verilmiş ve sonuçta da Menemen Ticaret ve Sanayi Odası teşkil edilmiş, 1925 yılında çıkarılan 655 sayılı kanun ile faaliyetlerine başlamıştır.

İLK YÖNETİM KADROSU: Menemen Ticaret Odası´nın 1926 yılı İdare Heyeti Hafız İbrahim, Keresteci Hasan, Fabrikacı Mustafa, Kayserilizade İbrahim, Uncu Mustafa, Kolcuzade İbrahim Beyefendilerden oluşmuştur. 1927 yılında Menemen Ticaret Odası Başkatipliğine Kuşadası Başkatibi Niyazi Efendi tayin edilmiştir. Aynı yıl, Başkatip Niyazi Bey, Bergama Ticaret Odası Baş Katipliğine atanmış ve yerine de Menemen Ticaret Odası´nca arzulandığı gibi Mehmet Efendi tayin edilmiştir.

İLK KONGRE VE ŞİKAYETLER, İSTEKLER VE VAATLER: 1928 yılında yapılan Menemen Ticaret ve Sanayi Odası´nın senelik kongresi sırasında sunulan gündemde Ziraat Bankası ve zirai borçlanma ve kredi meseleleri Menemen Ziraat Bankası memuru Hakkı Bey tarafından ayrıntılı olarak izah edilmiş ve gerekli miktarda tahsilat yapılması ve destek verilmesi için idare merkezi nezdinde çalışmalar yapılacağı vaat edilmiştir. Gündemde, idareden şikayetler ve isteklerin yanı sıra; diğer kazaların oda kongrelerinde de değinilen bir konu olan ziraatimizin gelişmesi için gerekli olan ni-zamname ve kanun maddelerinin tasarlanması yoluna gidilmesi istenmiştir. Değinilen bir diğer konu ise, Menemen´de zirai birliğin bir an evvel oluşturulması ve bu oluşumun desteklenmesi olmuştur.

1927 - Menemen Ticaret Odası´nın Eski İzmir Caddesindeki ilk binası

1928 YILI FAALİYETLERİ: Menemen Ticaret Odası, 1928 yılında İzmir 9 Eylül Sergisinin açılışına az bir süre kala bu sergiden bir yer talebinde bulunmuştur. Bu talep üzerine Menemen Ticaret ve Sanayi Odası´nın teşhir edeceği ürünler ve vesaireler için sergide bir yer ayrılması planlanmıştır.

1929 YILINDA FOÇA TİCARET ODASI MENEMEN TİCARET ODASI BÜNYESİNE KATILDI: 1929 yılı itibariyle faaliyeti az olan Ticaret Odaları lav edilerek, başka odaların bünyelerinde temsil edilmeye başlanmıştır. Bu düzenleme kapsamında Foça Ticaret Odası Menemen Ticaret Odası´na bağlanmıştır.

1930 SEÇİMLERİ: 1930 yılında iki dereceli seçim sistemine göre, kanuni görev süreleri dolan Ticaret ve Sanayi Odaları azaları seçimi yenilenmiştir. Menemen Ticaret Odası Meclis seçimlerinin ikinci seçmenleri Ocak ayında seçilmiş ve ikinci derece seçim Şubat ayında yapılmıştır. Yeni oda azaları Bakkal Osman Nuri, Keresteci Esat, Tuhafiyeci İbrahim bey efendilerdir. Birinci başkanlığa Hacızade Mehmet Bey,ikinci başkanlığa Kolcuzade İbrahim Efendi seçilmişlerdi.

1933 YILINDA ÜYE SAYISI: O yıllarda tutulan kayıtlara göre,1933 yılında Menemen Ticaret Odası´nda 1 fevkalade, 13 birinci sınıf, 19 ikinci sınıf, 45 üçüncü sınıf, 59 dördüncü sınıf, 105 beşinci sınıf olmak üzere toplam 242 tüccar ve esnaf ile 200 küçük tacir ve sanatkar bulunmaktaydı. Odanın 1933 senesi varidatı (gelir)1005 lira 50 kuruş idi.

Aynı yıl Menemen Ticaret ve Sanayi Odası´nın açıklamasına göre ise,1933 yılında Menemen Kazası´nın İthalatı 1.398.951 lira, ihracatı 1.555.827 liradır.

Ticaret odaları ve borsalarının bütçeleri şehir Ticaret Müdürlüklerine gönderilmekte ve bu kurumlar aracılığı ile İktisat Vekaleti´ne sunulmaktaydı. Onay alan bütçeler tekrar kazaların bağlı olduğu İl Ticaret Müdürlüklerine gelmekte, oda ve borsalara tebliğ edilmektedir.

Menemen Ticaret Odası´nın kuruluşunu takip eden birkaç yılını kısaca özetledikten sonra odanın 1943 yılında 4355 sayılı yasa ile çıkarılan Türkiye Odaları ve Borsalar Birliği mevzuatına başladığı, 15 Mart 1950 tarih ve 7457 sayılı resmi gazetede yayınlanan 5590 sayılı ve halen yürürlükte olan yasa ile özerklik kazanıp Türkiye Odaları ve Borsalar Birliğine bağlı bir kuruluş olarak faaliyetine devam ettiğini de ayrıca belirtelim.

1988 yılında hizmete giren Ticaret Odası İşhanı

2018 yılında 95. kuruluş yılını kutlayan Menemen Ticaret Odası´nda 15 kişi başkan olarak görev yaptı.

Yıllara göre bu görevi yerine getiren eski başkanlar şunlardır:

MİTHAT SANCAR....... 1925 - 1949 (TAYİNLE)

KERİM ERGUN........... 01.01.1949 ? 21.12.1951     

RÜŞTÜ ÖNGÖREN..... 21.12.1951 - 18.02.1952     

ALİ TUFAN................. 18.02.1952 - 05.12.1959

CUMHUR KAYACAN.. 05.12.1959 - 14.06 1960

HALDUN KOŞAY........ 14.06.1960 - 23.06.1960

BAHATTİN BEDİZ...... 05.08.1960 - 02.12.1963

KADRİ SOFUOĞLU.... 02.12.1963 - 01.08.1966

MUSTAFA YASLAN.... 01.08.1966 - 01.06.1970

AHMET ERGİN.......... 31.10.1981 - 01.04.1992

KADRİ SOFUOĞLU.... 31.10.1981 - 01.04.1992

ŞERİF YILMAZ........... 01.04.1992 - 04.12.1995

SAİM HATİPOĞLU.... 04.12.1995 - 03.12.1997

ŞERİF YILMAZ.......... 03.12.1997 -04.03.2005

YILMAZ GÜRAL....... 04.03.2005 - 16.04.2018

İZZET SÜSOY........... 16.04.2018

2018 YILI SEÇİMLERİ : Bu sütunlardan tarihe geçecek bazı bilgileri de gelecek kuşaklar için yazmakta fayda var. Geçtiğimiz hafta yapılan Menemen Ticaret Odası seçimleri bence odanın 95 yıllık tarihine bakıldı-ğında emsalsizdi. Tam anlamıyla kıyasıya bir rekabet içinde geçti. 30 yılı aşkın bir zamandır Menemen tarihini araştıran ve 40 küsur yıldır da iş alemi içinde bulunduğumdan sayısız seçime şahit oldum. Ancak bu seçim bir başkaydı. 2005 yılından bu yana Ticaret Odası Başkanı olarak görev yapan babadan akrabam Yılmaz Güral ile anne tarafımdan akrabam Kırtasiyeci Haluk Akgün ve 30 küsur senedir tanıdığım sanayici İzzet Süsoy ve ekipleri bu yarışın içinde yer aldılar. 3 aday da aylar öncesinden seçim çalışmalarına başladı. Çalışma arkadaşları belirlendikten sonra gece-gündüz demeden reklam-tanıtım ve propaganda yaptılar. Bu seçimde özellikle sosyal medya da çok kullanıldı. Facebook ve İnstagram hesaplarının yanı sıra odaya üye binlerce firma temsilcisi ile yüz yüze görüşülerek destek istendi. Bu çılgın yarışa Yenifoça ve Eski Foça´da faaliyet gösteren Menemen Ticaret Odası üyeleri de katıldı. Sonuçta bir ekip kazanacaktı. O ekip de İzzet Süsoy ve beraber yola çıktığı arkadaşları oldu.

Bu yeni dönemde, Menemen Ticaret Odası gibi dev bir kuruluşu yönetecek olan başta İzzet Süsoy beyefendi olmak üzere tüm arkadaşlarıma başarılar diliyor, bu büyük odaya başkan olarak yıllarını veren ve değeri tartışılmaz olan Ticaret Odası binasını Menemen´e kazandıran ağabeyim Yılmaz Güral ve çalışma arkadaşlarına emeklerinden dolayı şahsım adına teşekkür ederim.