KADIN ÖNCE HAKLARINI BİLMELİ”

Subay gazinosunda gerçekleşen programın açılışı saygı duruşu ve İstiklal Marşımızın hep birlikte seslendirilmesiyle başladı. Etkinliğe; dernek üyeleri, çevre ilçelerden misafirler ve sivil toplum temsilcileri katıldı.

Türk kadını birçok Avrupa ülkesinden daha önce haklarına kavuştu

Türk Kadınlar Birliği Derneği Menemen Şube Başkanı Müesser Kırımlı yaptığı açılış konuşmasında, “1930’larda kadınların siyasi hayatta seçme ve seçilme hakkını elde etmesi, toplumsal hayatta gerçekleşen Atatürk devrimlerinden birisidir. 1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce Belediye seçimlerine katılma, sonra köylerde muhtar olma, milletvekili seçme ve seçilme hakları ise 5 Aralık 1934’te Anayasa ve Seçim Kanununda yapılan yasa değişikliğiyle tanındı. İlk seçimlerde 17 kadın milletvekili TBMM’ye girdi. Cumhuriyetin ilk yıllarında 1926-1934 arası gerçekleştirilen Atatürk devrimlerinin bir kısmı kadınların sosyal, kültürel alanlarda, eğitimde, hukukta, aile içinde, çalışma hayatı, toplumsal yaşam ve siyasette erkeklerle eşit haklara sahip olmasını hedeflemiştir. Bu haklar birçok Avrupa ülkesinden daha önce verilmiştir” diye ifade etti.

Türk kadını Atatürk’e çok şey borçlu

Cumhuriyet öncesi kadının ülkemizdeki durumundan bahseden Kırımlı, “Eski Türk devletlerinde kadınlar aile hayatında, mirasta, devlet yönetiminde hak sahibiydiler. Osmanlı devletinde ise, İslamiyetin de etkisiyle kadınlar birçok sosyal, kültürel ve siyasi haklardan mahrumdu. Örneğin, nüfus sayımında topluma dahil edilmiyorlar, haremlik selamlık vardı. Yüzlerini peçeyle örmek zorundaydılar, evlenme-boşanma ve miras işlerinde ikinci plandaydılar. Devlet memuru olamıyorlardı. Çağdaş, demokratik ve laik Türk toplumunu hedefleyen Mustafa Kemal Atatürk tarafından, kadınların insan haklarından eşit olarak yararlanması için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bugün kadın olarak başımız dik, erkeklerle eşit haklara sahip onurlu bir yaşam sürüyorsak başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere ve mücadeleci, kahraman Türk kadınlarına borçluyuz” şeklinde konuştu.

Kadınları haklarını öğrenmeye ve kullanmaya davet eden Kırımlı, “Biz Türk Kadınları toplumsal ve siyasal yaşamda hak ettiğimiz yeri almalıyız” dedi.

Toplumun medeniyet düzeyi kadına verilen değerle değerlendirilir

Ardından Menemen 2. Asliye Hukuk(Aile) Mahkemesi Hakimi Serap Akkuş Öztürk de yaptığı sunumunda, “5 Aralık 1934’de ‘Kadınlara Milletvekili Seçme ve Seçilme Hakkı’ veren yasanın kabulü ile bu tarih kadın hakları günü olarak kutlanmaya başlamıştır. Yaşamın her alanında yok sayılan kadın, Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte önemli siyasi ve sosyal haklar elde etmiş, toplumsal alanda varlığını ortaya koymuştur. 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü içinde bulunduğumuz yüzyılın başlarından bu yana tüm dünyada kadınların daha insanca yaşama isteğini dile getirdikleri bir mücadele ve dayanışma günü olarak kutlanmaktadır. Kadınlar, sadece nüfusumuzun yarısı olması itibarıyla değil, anne olarak da son derece önemli bir konumda bulunmaktadırlar. 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü kadın sorunlarının gündeme getirilmesi, bu konuda bir farkındalık yaratılması ve çözümler bulunması yolunda önemli bir gündür. Çağdaş, demokratik, ileri bir toplum için kadınların güçlendirilmeleri, etkinlik alanlarının genişletilmesi, eğitim, istihdam, sağlık, siyaset, hukuk vb. alanlarda eşit fırsat ve olanaklardan yararlanmalarının sağlanması büyük önem taşımaktadır. Kadınların kendi hakları uğrundaki mücadeleleri, daha eşitlikçi bir toplum yaratılmasını sağlamak ve buna bağlı olarak da toplumun bütünü açısından demokratik bir anlam taşımaktadır. İnsan haklarının büyük önem kazandığı günümüzde bir toplumun medeniyet düzeyi o toplumun insanlara özellikle de kadınlara verdiği önemle ve verdiği hak ve sorumluluklarla değerlendirilmektedir” sözleriyle kadın haklarının önemine değindi.

Önce kadın haklarını bilmeli

Geçmişten günümüze kadının toplumdaki durumuna değinen Öztürk, “Eski uygarlıklarda 570’li yıllara kadar kadınlar hak ettiği değeri bulamamış, hakları gasp edilmiştir. Ancak Peygamber Efendimiz ‘Cennet anaların ayağı altındadır’ diyerek kadınlarımızın değerini yeniden tesis etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Şuna kani olmak lazımdır ki, dünya üzerinde gördüğümüz her şey kadının eseridir’ bakış açısıyla yürütülen çalışmalar sonucu, kadınlarımız, diğer birçok ülkedeki hemcinslerine göre oldukça ileri bir konum elde etmişlerdir. 4 Nisan 1926 yılında yürürlüğe giren Medeni Kanun ile de erkeğin üstünlüğüne dayanan düzene son verilmiştir. Bu kanun sayesinde evlilikte çok eşlilik yasaklanmış, Evlenme ve Miras Hukuku’nda kadın, erkekle eşit hale getirilmiş, boşanma hakkı kadına da tanınmış ve imam nikâhı yerine medenî nikâh şart koşulmuş, evlilik esnasında da sonrasında da kadının ekonomik ve hukuksal güvencesi sağlanmıştır. Böylece Türk aile yapısı ve işleyişi çağdaş, demokratik kurallara dayandırılmıştır. Ancak hala kız çocukları okula gönderilmeyerek erken yaşta evlendirilmekte, iş güç sahibi olamamakta, çalışmasına izin verilmeyen kadın eve hapsedilmekte, her yıl onlarca kadın namus cinayetine kurban edilmektedir. Kadınların yaşadıkları hak ihlalleri önce aile içinde başlayıp, yayılarak toplumsallaşmaktadır. Daha demokratik toplumlar için, önce kadın, kendi haklarını biliyor ve kullanıyor olmalı ki yetiştirdiği bireylerin de temel hak ve özgürlükleri kullanma konusunda bilinçli hareket etmelerini sağlayabilsin. Çünkü; iyi kadın, iyi aileyi vücuda getirir, iyi aileden iyi bir millet doğar” sözleriyle eğitimin önemine işaret etti.

Toplumsal bir konu kadına şiddet

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanundan da bahseden Öztürk, “Öncelikle şiddet deyimine değinmekte fayda var. Şiddet: Kişinin, fiziksel cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfi engellenmesini de içeren, toplumsal, kamusal veya özel alanda meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranıştır ve toplumsal bir sorundur. Bu sorun kadının ve toplumun gelişmesinin önünde ciddi bir engeldir. Her gelir ve eğitim düzeyinden, her yaşta, bekar, evli, boşanmış kadınlar şiddet görmektedir. Şiddete uğrayan kadınlara doğrudan hizmet sunan kuruluşların başında öncelikle kolluk kuvvetleri gelmekle birlikte, bunun yanı sıra adli kurumlar, barolar, sağlık kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, yerel yönetimler ve aile ve sosyal politikalar bakanlığı bulunmaktadır. 6284 sayılı kanunun amacı: Kişilere yönelik şiddetin bir insan hakkı ihlali olduğu gözetilerek bununla mücadelenin bir devlet politikası olarak kabul edilmesi, kadın erkek eşitliğinin sağlanması, şiddetin önlenmesi, kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. Tedbir kararı, koruyucu ve önleyici olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Şiddet mağdurunu korumaya, şiddeti derhal sonlandırmaya yönelik koruma tedbirleri ilk kısmı oluşturmaktadır. Bu kısımda aslında her vatandaşın kendine görev olarak verilmese bile şiddet uygulandığını gördüğü anda bir kadını veya çocuğu şiddet uygulayanın elinden alıp korumaya, yardımcı olmaya yönelik davranışlardır. Barınma yeri sağlamak, maddi yardım, hukuki ve psikolojik danışmanlık yardımı gibi davranışlardır. İkinci olarak da; önleyici tedbirler olarak adlandıracağımız tedbirlerdir. Şiddet uygulayan kişinin uzaklaştırılması, engellenmesi, tedavi altına alınması, silahı varsa elinden alınması, velayet ve kişisel ilişkinin düzenlenmesi ile şiddet mağdurunun iş ve yerleşim yerinin değiştirilmesi, ortak konuta aile konutu şerhi konulması, geçimi için nafaka bağlanması gibi önlemlerdir. Bu Kanun ile eskisinden farklı olarak, mağdurun korunmasına ve şiddetin önlenmesine yönelik tedbirlerin kolluk görevlileri, mülki amir ve hakim tarafından da alınabileceği belirlenmiştir. Şiddete uğrayan kadın Alo 155`i arayarak polisten, alo 156 `yı arayarak da jandarmadan yardım isteyebilir. Ayrıca Alo 183 Sosyal Hızmet İhbar Hattı da şiddete maruz kalan ya risk altında olan ve desteğe gereksinimi olan kadına, 7 gün 24 saat psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık hizmeti sunar. Mesai saati sonrası, hafta sonu ve resmi tatil günlerinde de Mağdur kadınlara Alo 183 ihbar hattı aracılığı ile hizmet verilmektedir” dedi.

Haber: S. Derya BOSUT