1954 YILINDA MENEMEN (MART - HAZİRAN)

DEĞERLİ OKURLARIMA :

 Bugün, Menemen´in Sesi Gazetesi´nde 100. yazımı yazıyorum. Ancak işlerimin yoğunluğu ve yeni kitap çalışmalarım nedeniyle bir süre sizlerden ayrı kalacağım. İnşallah ilerideki günlerde kaldığımız yerden Menemen Tarihini yazmaya devam edeceğiz. Sağlıcakla kalın.

 1954 YILINDA MENEMEN  (MART - HAZİRAN)

ÖZETLE : 1954 yılının ortalarında Menemen oldukça hareketlidir. İlçemizde, bir yandan milletvekilliği genel seçimleri için CHP-DP arasındaki rekabetin yükseldiğini, bir yandan da Maltepe Köyümüze yerleştirilen göçmenlerle köy yerlilerinin arasındaki silahlı kavgaya şahit oluyoruz. Yine bu dönemde Ziraat Teşkilatı tarafından Menemenli çiftçilere sulama metotlarının öğretilme çalışmaları da başlatılmıştır.

Diğer konu başlıklarımız ve 1954 yılının ortalarında Menemen´de yaşananlar :

MENEMEN´DE GIDA FİYATLARI (12 Mart 1954) :

Yeni Asır Gazetesi´nde yayınlanan bir yazıda, bazı gıda maddelerinin satış fiyatları şöyle sıralanmaktadır. Ekmek 36 Kuruş, Makarna 70 kuruş, Pirinç 133 kuruş, Koyun eti 240 kuruş, Sığır eti 195 kuruş, Süt 60 kuruş, Sadeyağ  620 kuruş, Beyaz Peynir  220 kuruş, Yumurta  9 kuruş, Kuru Fasulye 64 kuruş, Patates 18 kuruş, Soğan 22 kuruş, Toz şeker 160 kuruş, Kahve 1033 kuruş. (Kıyaslama yapmak isteyen okurlar için belirtelim, bu tarihteki Yeni Asır Gazetesi´nin satış fiyatı 15 kuruştur.)

KUBİLAY´IN MEZARINA ESKİŞEHİR´DEN TOPRAK (16 Mart 1954) :

Dün Menemen´e, Ege mıntıkası dahilinde bir tetkik seyahatine çıkan, Eskişehir Çifteler Öğretmen Okulu talebelerinden bir grup Eskişehir´deki Kanlıpınar şehitliğinden beraberinde getirdikleri toprağı İnkılap Şehidi Kubilay´ın Abidesine koymuşlardır. Bu arada talebelere, Kubilay´ın inkılap düşmanları tarafından nasıl şehit edildiği anlatılmıştır. Bu küçük töreni müteakip kafile İzmir´e hareket etmiştir.

MENEMEN´DE AĞAÇ BAYRAMI (31 Mart 1954) : Evvelki gün Menemende bir ağaç bayramı yapıldı. İlk ve orta okul öğrencilerinin iştirak ettiği bayramda ormanın varlığını belirten konuşmalar yapılmıştır. 

MENEMEN MALTEPE´DE MEYDANA GELEN BÜYÜK GERGİNLİK (25 Nisan 1954) :

Çeşitli gazetelere yansıyan olay hakkında Yeni Asır Gazetesi´nin yayınladığı haber en ayrıntılısıdır. Gazete olayı şöyle haber vermektedir:

     ?Evvelki akşam Menemen´in Maltepe köyünde kanlı çarpışma olmuş ve neticede iki kişi ağır surette yaralanmıştır. 330 haneli olan Maltepe köyü Menemene 15 kilometre mesafede bulunmaktadır ve bu köyün 300 hanesinde yeni yerleştirilen göçmenlere mukabil, 30 hanesinde köyün eski sakinleri oturmaktadır. İki grup arasında evvelce mevcut olan anlaşmazlık bir türlü yatışmak bilmemiş ve nihayet evvelki gece bir hadise ile patlak vermiştir.

Hadise şu şekilde olmuştur: 23 Nisan dolayısı ile muhacirler kendi aralarında bir köy kahvesinde oturarak eğlence yaparlarken, 18.30 sıralarında birdenbire patlayan silah sesleri arasında tecavüze (saldırı) uğramışlardır. Bu sırada başlayan arbedeye fiili olarak 11 kişi iştirak etmiş ve şiddetli boğuşmalar olduğu görülmüştür. Patlayan silahlardan çıkan kurşunlar muhacir köylülerden Mustafa Tek ile Lütfü Daktan´a isabet etmiş ve birincisinin göğsünden, ikincisinin de kolundan ve belinden yaralanmasına sebep olmuştur.

       İki yaralı derhal İzmir Devlet Hastanesi´ne kaldırılmış ve Lütfü´nün kolu ile belinde kurşun olduğu anlaşılmıştır. Bu kurşunlar yakında bir ameliyatla alınacaktır. Emniyet makamları hadiseden derhal haberdar edilmişler, köye giden Jandarmalar kısa  bir zaman sonra hadiseyi bastırmışlardır. Ayrıca, Vilayet Jandarma Komutanı da dün hadise yerine gitmiştir. Menemen Savcısı da muhtelif evlerde silah araması yapmıştır. İzmir Devlet Hastananesine yatırılmış olan yaralı Mustafa Tek, dün kendisi ile görüşen bir gazeteciye şunları söylemiştir: ?Hadise akşamı köyde bir kahvede oturuyorduk.  Birden pusuda yatmış olduğunu zannettiğimiz bir grup bizlere ateş etmeğe başladı ve hücuma geçti. Yarım saat kadar devam eden mücadele sonunda ben ve arkadaşım yaralandık.?

       Sanıkların bir kısmı dün yakalanmış ve haklarında takibata geçilmiştir.

MENEMEN BELEDİYESİNDEN KALDIRIM İHALESİ (25 Nisan 1954) :

Menemen Belediyesi ilçenin ?Ekin Pazarı´nın? parke kaldırımlarının yapımı için ihale düzenledi. 7 Mayıs 1954 Cuma günü saat 15´de yapılacak ihalede muhammen bedel 5607 lira 94 kuruş olarak belirlendi. İhale açık eksiltme usulü olacak.

MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ SONUCU (3 MAYIS 1954 ) :

Tüm yurtta yapılan 1954 mebus seçiminde Demokrat Parti oyların yaklaşık % 61, CHP ise % 38´ini aldı. Seçimlere iştirak oranı % 89 olarak tespit edildi. Menemen´de de Demokrat Partinin kesin zaferi vardı. Seçim sonuçlarına göre Menemen´de D.P. 12.042, C.H.P. 7.619 oy aldı.

Seçimleri yakından takip eden bir gazeteci Menemen´deki seçim atmosferini kaleminden şöyle yansıtmaktadır :

?Vazife  mıntıkamız Karşıyaka - Menemen olarak bildirildi. Saat 9 sıralarında Bayraklı ve Turan istikametinde henüz bir topluluğa rastlamadan ilerliyoruz. Fakat, Karşıyaka Naldöken´de yol kenarında bahçeler içindeki sandığın önünde halk kuyruk olmuş bekliyorlar. Soğukkuyu, keza hareketli. Menemen´e açılan geniş yoldan gidiyoruz. Menemen´de Şehit Kemal Okulu´ndan itibaren vazifeye başladık. Halk erkenden işbaşı yapmış. Kimisi atlı araba ile gelmiş, rey sandığının yerini soruyor. 64 numaralı Ahi Hıdır mahallesi seçim sandığı Menemen´in cami avlusunda. Etrafını kadınlar sarmış. Sırası gelen hücreye giriyor. Erkekler kahvehanede sıra bekliyorlar. Ne de olsa haremlik, alışkanlığı var. Menemen´in diğer sandıklarında da halkı ayni ciddiyetle vazife başında gördük. Saat 11´de İzmir´e doğru yola çıktık.?

MENEMENLİ ÇİFTÇİLERE ZİRAİ SULAMA USULLERİ ÖĞRETİLECEK (13 MAYIS 1954) :

 ?Menemen´de yapılan toplantıda bazı kararlar alındı? Modern zirai sulama sistemlerini çiftçilerimize öğretmek maksadı ile Ege bölgesinin muhtelif şehirlerindeki ziraat mensupları ve Amerikalı sulama mütehassısı Mr. Hereth´in iştiraki ile Menemen bölge sulu ziraat deneme istasyonunda bir toplantı yapılmıştır.

      Bu toplantıda, bilhassa pamuk tarlalarının karık usulü ile sulaması için ne gibi bir tesisatın vücuda getirileceği ve suyun tarlaya nasıl alınarak sifonlara, dağıtılacağını çiftçilere göstererek öğretmek üzere Menemen kazasının Özbek, Aydın´ın Çakırbeyli ve Manisa´nın Külahtaş çiftliğinde birer sulama demonstrasyonlarının yapılmasına, karar verilmiştir. Bu arada, Mr. Hereth´in nezareti altında Haziran´ın 14-24, Temmuzun 12-22 ve Ağustos ayının 16-26´nci günleri arasında Menemen bölge sulu ziraat istasyonunda teknik kursların açılması uygun görülmüştür.

 MENEMEN GENÇLİK SAHASINDA ÜZÜCÜ HADİSE (24 MAYIS 1954) : 

 ?Karşıyaka takımından Celalettin tekme ve yumrukla yaralandı. Halk da sahaya hücum etti.?  Dün, Menemenspor sahasında üzücü bir hadise olmuştur. Menemen gençlik kulübünün davetlisi olarak bir maç yapmak üzere Menemene giden Karşıyaka Kulübü Alaybey lokali futbolcuları, kalabalık bir seyirci kitlesi önünde Menemen gençlerine karşı oyuna başlamışlardır. İbrahim, Yılmaz, Celalettin, Kemal, Cevat, Necdet-1, Necdet-2, Naci, Gökhan, Tamer ve Nedret gibi iyi bir kadro ile oyuna başlayan Alaybey Lokali, hakimiyeti derhal tesis ederek 24 üncü dakikada sol iç Tamer´in ayağından ilk gollerini atmıştır. Menemen takımı, sinirli bir hava içinde oynarken birinci devrenin bitmesine bir dakika kala, beraberlik sayısını yapmışlardır.

    Alaybeylilerin bilhassa forvetlerinin güzel oyunu karşısında Menemen müdafaası tehlikeli akınları ancak sertlikle bertaraf edebilmiştir. Bir aralık Menemen sağ bekinin, kendisini kaybederek sağa sola hamleler yaptıktan sonra ayağında top bulunmayan Karşıyaka beki Celalettin´e yumruk ve tekme ile hücum ettiği ve takımının en uysal oyuncusu olan Celalettin´in kaşının yarılması suretiyle bayılmasına sebep olduğu görülmüştür. Bu esnada seyircilerin de sahaya hücum ettikleri görülmüş, Karşıyakalı oyuncular, üzerlerinde formaları olduğu halde kendilerini güç halle kurtarabilmişlerdir. Bu müessif hadise, valilik makamına ve beden terbiyesi bölgesine şikayet edilmiş, yaralı futbolcu hastanede de ilk müdahale yapılarak evine gönderilmiştir. (Yazan : Ferit ATALI, Yeni Asır)

MENEMEN´İN KÖY YOLLARI VE İÇME SUYU İŞLERİ (13 HAZİRAN 1954) :       

Vilayet Daimi Encümen üyelerinden bir gurup dün tetkikler yaptı, köylümüz çok memnundur. Dün Menemen´e gelen vilayet daimi encümen azaları Kemal Ormancıoğlu, Tevfik Tuncer ve Nafia Mühendisi Şinasi Bingöl tarafından, köylerin yol, okul ve içme suyu işleri tetkik ve kontrol edilmiş ve bazı köylere gidilerek noksan kalan İhtiyaçlar tespit edilmiştir. Seyrek köyünün yol işinde sular idaresinin betaeti (göçebelik) görülmüş ve bu idarece tamiri zaruri (mecburi) görülen kısa yolun bir an önce tamamlanması için bu müdürlüğe müracaat edilmesi kararlaştırılmıştır. Hasanlar köyüne getirilecek suya ait 1100 metre boru işine 1954 programında yer verilmesi uygun görülmüştür. Dört köye isale edilen temiz içme suyundan vatandaşların memnuniyet ifade ettikleri ettikleri görülmüştür. Encümen azalarının bu tetkikleri devam edecektir.

MENEMEN´İN KÖY YOLLARI VE İÇME SUYU İŞLERİ (16 HAZİRAN 1954) :

Emiralem´e bağlı Hasanlar Köyü´nün yol ve içme suyunun 1954 programına alınması kararlaştırılmıştır. Cidden ağır şartlar içinde yolsuzluk ve susuzluk çeken köy halkının yakın günlerde yoluna, temiz suyuna kavuşacağı muhakkak görüldüğünden vatandaşlar memnuniyetlerini belirtmektedir. Köy eşrafından ve CHP´li vatandaşlardan Mehmet Ceyhan´ın DP saflarına geçmiş olması köyde sevinçle karşılanmıştır.