Bu hafta sizlere tam protez kullanan hastalarda beslenme alışkanlıklarından yapılan hatalardan ve yapılması gerekenlerden bahsedeceğim. 65-75 yaş arası bireylerden kadınlarda günlük ortalama 1300 kcal enerji gerekirken aynı yaş aralığındaki erkeklerde bu değer 1800 kcal dir. Protez kullanan hastalarda hatalı beslenme gelişmesine sebep olan risk faktörleri şunlardır; -Günlük 2 çeşitten az yemek tüketilmesi, -Çiğneme ve yutkunma güçlüğü, -Son 6 ay içinde planlanmayan 4.5 kilogramdan fazla kilo alınması -Devam eden kemoterapi ve radyoterapi -Protez kaybı veya protezi destekleyen bölgelerdeki dokuda ağrı -Oral lezyonlar -Şiddetli mandibula(alt çene kemiği)daki erimeler -Alkol ya da ilaç bağımlılığı -Motor fonksiyonlardaki kayba bağlı olarak yardımsız beslemez duruma gelmek Yukarıda saydığım sebepler tam protez kullanan hastalar için beslenme açısından risk faktörleridir. Aslında bu durumların hepsi neredeyse yaşlı hastaların çoğu için risk faktörleridir. Şimdi de biraz bu hastalar için beslenme önerilerinden bahsedelim; -Değişik çeşitlerde gıdaların tüketilmesi -Kompleks karbonhidrattan oluşan(meyve,sebze, tam tahıllı ekmek) diyet -Günlük en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketimi -Her gün balık, tavuk, yağsız kırmızı et, yumurta, kuru fasulye, bezelye tüketimi -Her gün 4 porsiyon kalsiyumdan zengin beslenme -Limitli düzeyde pastane ve şekerli gıda ürünü tüketimi -Sodyum ve yağdan zengin gıdaların limitli ve sınırlı düzeyde tüketimi -Günlük sekiz bardak su, meyve suyu, ayran veya süt tüketimi Aslında bu öneriler gerçekleşmesi hayat şartları açısından kolay olmayan tavsiyeler. Ama yapılmaları bu bireyler için yararlı olduğundan bu yazımda bahsettim. Alınan besinlerin yetersiz olduğu bazı durumlardan anlaşılabilmektedir. Protein, b vitamini ve c vitamini yetersiz alındığında belirtileri ağız ve çevre dokularında ya da tükürükte hissedilen ve anlaşılabilen besinlerdir. En basit örnek olarak çoğumuzun da bildiği gibi c vitamini eksiklikleri kendini diş eti hastalıkları olarak göstermektedir. Bununla birlikte protein ve b vitamini eksiklikleri de dilde yanakta dudaklarda çeşitli belirtiler göstermektedir. Protez sonucu oluşan problemler sadece proteze bağlı değil de aynı zamanda beslenme alışkanlıklarına da bağlı olabileceği için hastalar daha detaylı anamnezle değerlendirilmelidir. Aynı şekilde hastalar da var olan şikayetleri hekim kontrolünde ve tavsiyesiyle çözmeye çalışmalıdır.

Sağlıklı gülüşler?

Sorularınız için; www.disizmir.net [email protected]

Diş Hekimi Mehmet ERGÜNEŞ