Menemen´de üzümün hikayesi

Menemen´de üzümün hikayesi

 ´Haydar Haydar´

Menemen´in ekonomisi özellikle tarıma dayalıdır. Bunu yanında da çok üretilen tarım ürünü de üzümdür. 1954 ile 1980 yılları arasında Menemen´de çok uzun zaman öncesi Ayvacık köyünden Gediz deltası üzerinde Çavuşköy alanlarında karışık bağcılıkta iştigal eden üzüm üreticileri bağ bozumu için ovaya göç başlatırdı. Bilhassa o yıllarda merkez Menemen olmak üzere ilçe boşalırdı. Üzüm üreticisi yaşlı kişilerden edinilen bilgileri şu şekilde harmanladık: ?Bağlarda, dam evlerinde 3 ay kalırdık. Üzüm hasadından önce üzüm kurutma için sergi yerinin hazırlanması, hasadın başlaması yanında üzümdeki hastalıklara karşı göztaşı, kül kükürt kullanılırdı. Hayvan gübresi kullanılıyordu. Organik olmasıyla üzümlerin tadı da çok lezzetliydi. Çekirdeksiz sultaniye üzümün yanı sıra razdaki misket, tavşan böbreği, hanım parmağı ve İzmir siyahı olmak üzere bir çok üzüm çeşidimiz vardı. Çekirdeksiz sultaniye üzümün kurutma işlemleri başladığında,  ?HAYDAR  HAYDAR? eşliğinde üzüm savrulur ve 180 kiloluk çuvallara konulurdu. İlçede yaklaşık 10´un üzerinde kuru üzüm alan tüccar vardı. Bunlardan 2´si yahudi uyruklu Muhis Avran ve Selim üzüm alıyordu. Üzüm üreticisi ürününü mendile veya kese kağıdına koyarak numunesi gösterip pazarlık yapardı. Üzüm çuvalları develere yüklenip tüccara teslim edilirdi. Üzüm kurutma işlemlerinin ardından, bağlarda asmalarda ayrılan yaş üzümler ile kışlık hazırlık için pekmez-günbalı-üzüm köftesi hazırlıklarına önem verilirdi. Yine kara üzümlerle kendilerine yemeklik yapılırdı?

Bu dönemin bu şekilde yaklaşık 40 yıl devam ettiğini belirten yaşlı bağcılar, ?O zamanlar ç. kuru üzümün fiyatını Ticaret Bakanlığı açıklardı ve üzüm üreticisinin yaralarını sarardı. Yıllar geçti bağlar-asmalar askıya alındı.  Her geçen yıl üzüm fiyatlarının daha da aşağıya çekilmesi ve ilçede üzüm alan tüccarların yok olması üzüm üreticisini zor duruma düşürdü. Daha sonra yer ve karışık bağlar söküldü. Bol çeşit üzümler de yok olup gitti?

Yaklaşık yarım asır maziye sahip çekirdeksiz kuru üzümde bu günlerde ilçede bağ bozumu başlayacak acaba üzüm güldürecek mi?

Foto1: Üzüm güldürecek mi?

Foto2: Menemen´de bağ bozumu mesire havasında geçerdi.

Foto3: 40 yıl öncesi 4 çeşit üzüm vardı.

Foto4: Üzüm kurutma işlemi

Foto5: Üzüm fiyat açıklama sevinci