MENEMEN´DE YOK OLAN TARİHİ BİNALARIMIZ

Gelişmekte olan bir şehir düşünün? Modern binalar, yollar, köprüler yapılıyor. Bu hizmetler yapılırken önünüze şu engelin çıktığını da varsayalım. Yol yapılıyor, ancak önünüze 150 yıllık sapasağlam tarihi bir bina çıkıyor. Ne yapılıyor dersiniz?

1)    Avrupa´da tarihine saygılı bir ülkede iseniz ve o bölgedeki insanlar da tarihe duyarlı ise bu tarihi binanın yıkılmasına göz yummaz, ne yapar eder yolun yönünü değiştirtir. Hatta o bölgedeki bu insanlar daha bir şey yapmadan plan-program değiştirilir yolun farklı yerlerden geçmesi sağlanarak bu tarihi bina korunur.

2)    Biz de ne yapılır dersiniz? Eğer tarihinize duyarsız iseniz, yapılan plan-program gereği, işçinin eline verirsiniz kazmayı küreği 150 yıllık bu binayı gözünüzü kırpmadan yıkarlar. Hem de hiçbir vicdan sızlaması olmadan?

     Şimdi yukarıdaki yazıyı neden yazdın diye bana sorabilirsiniz. O kadar çok neden var ki!

     Öncelikle yaşadığımız kentimiz Menemen´in konu ile alakasından başlayalım.

Hiç dikkat ettiniz mi? Menemen´de gün geçtikçe tarihi bina sayısı hızla azalıyor. Kentleşme ve bunun getirdiği nüfus artışı eski binaların yıkılarak yerine çok katlı sevimsiz binaların yapılmasına neden oluyor. Yakında bunun sonucu olarak büyük oranda trafik, otopark gibi sorunlarla karşı karşıya kalacağız. Eskiden iki ailenin yaşadığı ev, aynı yerin yıkılarak çok katlı binanın yapılması ile en az on ailenin yaşadığı bir yer haline gelecek.

YOK OLAN TARİHİ BİNALARIMIZ

     Menemen tarihini araştıran ve yazan bir kişi olarak, geçmiş tarihe baktığımda Menemen Tren istasyonunun yıkılması beni en çok üzen olay olarak değerlendirdiğimi söyleyebilirim. Fransızlar tarafından 152 yıl önce yapılan o tarihi binamız, hiçbir Menemenlinin fikri alınmadan ve hiçbir Menemenlinin de tepki koymamasından dolayı maalesef yok olmuştur. Bu yok olma ile birlikte binlerce hatıra da ortadan kalkmıştır. Bu güzel tarihi binamız için çok şey yapılabilir, kurtarılabilirdi, ancak çok duyarsız kaldık ve yıkılmasına göz yumduk.

   Çok geriye gitmeden yok ettiğimiz bir tarihi binamızdan daha bahsetmek istiyorum. Bu öyle heybetli bir bina ki yıkılmasaydı şehir merkezinde gururumuz olurdu. 1970 yılında yıkılıp da yerine iki katlı beton bina yapılan Kubilay İlkokulundan bahsediyorum. Bu heybetli 150 yıllık bina da ufak tefek itirazlara rağmen yıkılmaktan kurtulamadı. Şimdi fotoğraflarıyla avunuyoruz.

     Peki 1831 yılında eski Merdivenli pazaryerinde inşa edilen Rum kilisesi nerede? Onun da akibeti değişmedi. Sanki Menemen´de yer kıtlığı vardı. Burası seçildi, yıktırıldı ve yerine pazaryeri yapıldı.

     Devam edelim?

     Sırada eski Hükümet binası var. O da 120 yıl önce yapılmıştı ve 1980´li yıllarda yıkılarak Belediye Düğün Salonu yapıldı. ?Menemen Katliamı?na şahitlik etmiş bu enfes yapıyı da maalesef koruyamadık.

    Menemen Halkevi binası nerede?

     Bugünkü Kız Meslek Lisesinin bulunduğu yerde dıştan bakıldığında süslemeleri gözleri kamaştıran içi ise harikulade dizayn edilen Menemen´in Halkevi binası da yok olan tarihi binalarımızdan sadece biridir. Onu da fotoğraflarına bakarak seyrediyoruz artık.

    Kütüphanemiz, Tekel binamız, Devlet Hastanemiz, Fahrettin Paşa Kışlamız say say bitmiyor?

    Sırada yıkılacak hangi binamız var dersiniz?

    Eski Hükümet Konağımız mı dersiniz. Bir ihtimal. Peki yine itirazımız olmayacak mı? İnanın olmayacak. Ben yazmakla, siz de okumakla kalacaksınız. Yıllar sonra da benim çektiğim fotoğraflara bakarak iç geçireceksiniz.

     İyi şeyler yok mu?

     Elbette var. Mesela Taşhan´ı kurtardık. Bedesten de kurtuluyor, restore edilecek. Mermerli mahallesindeki Rum kilisesini de kurtardık restore edildi. Birçok yerde sit kararı var, yıkım yapılamıyor. Ancak yine de vatandaşlara ait eski binalarımız yenileri yapıldığı için yıkılmaya devam ediyor. Yapacak bir şey yok.

    SON SÖZ: Yıkılmaya devam eden binalar için üzülmeyin. Ben, sizin onları ilerde hatırlamanız için boy boy fotoğraflarını çekmeye devam ediyorum?

FOTOĞRAF ALTI :

1?. 1865 yılında yapılan Menemen Tren İstasyonu

2?. 1940´lı yıllarda Kubilay Mektebi (1910´lu yıllarda Rum Zükur Mektebi)

3?. 1930´lu yıllarda Menemen Hükümet Konağı