Kaçak sebze ve meyveye sıkı markaj”

İzmir Büyükşehir Belediyesi, iki yıllık uyum sürecinin ardından 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5957 Sayılı Hal Yasası’nı kararlı bir şekilde uygulayarak, kente kaçak giriş yapmak isteyen sebze ve meyve kamyonlarına göz açtırmadı. Zabıta ve maliye memurlarından oluşan 22 kişilik kadrosuyla 3 ekip halinde gece gündüz denetim yapan mobil ekipler, başta Menemen, Turgutlu-Ankara yolu, Manisa Sabuncubeli, Güzelbahçe, Seferihisar, Torbalı olmak üzere kentin 16 noktasında görev aldı. 2014 başından bu yana yapılan denetimlerde 40 bin araç kontrol edilerek ürünlerini hale bildirmeyen 900 araca cezai işlem uyguladı. Belediye encümeni tarafından da bu araçlara 1 milyon 26 bin liralık ceza kesildi.

Denetim elektronik ortamda

Yeni yasaya göre Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca oluşturulan “Hal Kayıt Sistemi”ne bildirim yapmayan mal sahipleri, tamamen elektronik ortamda takip edilerek kayıt altına alınıyor. Denetim noktalarındaki zabıta görevlileri ve maliye memurları, bilgisayar aracılığıyla mal sahibinin kente giriş yapacak malı ‘hal kayıt sistemine’ bildirip bildirmediğine bakıyor. Bildirim yapılmamışsa, tutanak tutularak İzmir Büyükşehir Belediyesi Encümen Müdürlüğü’ne bildiriliyor. Encümen Müdürlüğü de malın miktarına ve bir gün önceki İzmir Sebze Halleri günlük ücret bültenindeki azami fiyata bakarak toplam değerinin yüzde 25’i oranında cezai işlem uyguluyor.

1 Ocak 2014 tarihinde uygulanmaya başlanan “5957 Sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” ile ilgili çalışmaları hakkında bilgi veren İzmir Büyükşehir Belediyesi Sebze Halleri Şube Müdürlüğü yetkilileri, “2013 yılından itibaren araç şoförleri ve mal sahiplerine bilgilendirme yaptık. Bu yılbaşından tarihinden itibaren de ekip sayımızı artırarak denetimlere yoğun olarak başladık ve ilk üç günde 150 araca ceza kestik. Kanun, oluşturulan ‘Hal Kayıt Sistemi’ne ürünlerin sevki öncesi bildirim yapma zorunluluğu getirdi.  Hale giriş yapan araçların hiçbiri sisteme bildirim yapmıyordu. Yaptığımız denetimlerle hal girişlerinde yüzde 100 başarı sağladık. Yol kontrollerinde de daha önce 10 araçtan 8-9’una tutanak tutarken bu oran  3 veya 4 araca düştü. Bu süre içerisinde yoğun tepkiler geldi. Ancak Belediye Başkanlığımızın kararlı tutumu ile çalışmalarımızı sürdürerek yeni yasayı en iyi şekilde uygulayan il konumuna geldik” diye konuştu. Yeni yasanının üretici ve çiftçiyi koruduğunu, çiftçilerin il sınırları dahilinde bildirim yapma zorunluluğu olmadığını belirten yetkililer, şöyle devam etti:

“Amacımız, üreticiyi, çiftçiyi ve ürünü korumak; haksız rekabetin ve kayıt dışının önüne geçmek. Daha önce kente kaçak sebze ve meyve getiren kamyonları hale götürerek işlem yapıyorduk. Denetim yapan araçların hale gitmesi nedeniyle zaman kaybı yaşanıyor ve denetim sayısı da azalıyordu. Denetimlerin elektronik ortama alınması ile birlikte kontrol gücümüz arttı. Planlı ve kararlı bir şekilde sistemi uyguluyoruz. Ayrıca gelen ihbarları değerlendirerek pazar yerlerindeki denetimlerimiz de sürüyor”