?İLK?LERİYLE BİR ZAMANLAR MENEMEN?

Yıl 1954, günümüzden 60 yıl öncesi geçmişten günümüze Menemen´de kendine özgü, tarihi ve mimari bir yapısı olan binaların hikayesi ve bu binalarda yaşayanlar geride bir çok hatıralar bıraktı.

İşte onlardan bazıları:
Yukarıda belirttiğim yıllarda ilçe merkezinde Mermerli, Ahıhıdır-Gaybi mahallerinde ikamet eden Türk-Rum-Ermeni ve Yahudi toplulukları bulunurmuş. Burada ikamet eden bu topluluk içinde bir sokakta bir semtte herkes birbirini tanır, sık sık ziyaret ederek sıkıntılar olduğu zaman yardımlaşılırmış. O dönemleri bana anlatan Menemen´in mehdahı merhum Hakkı bey, Menemen´de geçmişten günümüze yaşamı ve yaşayanların hayatlarını şöyle dile getirmişti, ?O dönemlerde ilçede cereyan (elektrik) yok sayılacak kadar azdı. Geceleri ev ziyaretlerinde, gaz yağ dolu gemici el feneri ile misafirliğe gidilirdi. Türk, Rum, Ermeni ve Yahudi topluluğu Haney denilen mekanlarda oturuyorlardı. Semt Pazarı (merdivenli) alanı, Kubbeli Bakkal´ın arkasında Peynir Pazarı bu bölge ilçenin en ağırlık merkezi durumundaydı. Ulu Cami bölgesi, eski Bergama Caddesi, Arasta Caddesi, Balık Pazarı Sokağı, ilçenin perşembe günleri kurulan semt pazarı ile hareketli bir bölge oluyordu?

Şunu da belirtmekte fayda var diyen Hakkı Bey ?Yağmur´a sormuşlar nereye gidiyorsun Menemen Semt Pazarına uğramadan geçmem ve bu hikayede de dendiği gibi Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında her Perşembe kurulan Semt pazarına yağmur düşerdi. Yahudi, Ermeni ve Rum Tüccarların Menemen´de yetiştirilen stratejik ve ihracat ürünlerinden pamuk, kuru üzüm, badem ve iğde ürünü alımlarıyla ekonomik açıdan ilçeye katkı sağlıyorlardı. Aynı zamanda bu ürünler ihracat ürünüydü.

Ulaşımda bir tane taksi vardı. Çoğunlukla faytonla ulaşım sağlanırdı. Bir tek kışlık-yazlık sinema, 4 yerli tüccar Borsaya satışta Pamuk ve Çekirdeksiz Kuru Üzüm alımı ile iştigal ederdi.2 nakliyeci Yavaşça ve Koşar Menemen-İzmir arasında çalışırdı. Her köşede bir Sebil Çeşmesi bulunurdu. Mahalleli içme suyunu bu sebillerden karşılardı.
Ayrıca o dönemlerde Aliağa nahiye olarak Menemen kazasına bağlı bulunduğu yıllarda Bozköy-Helvacı-Güzelhisar-Şehit Kemal köylerinde çiftçiler tütün mahsulü yetiştirirlerdi. Tekel Bakanlığı tarafından piyasa açılıyordu. İlçenin tek doktoru Selim Ağa Kahvesi´nin Sokağında bulunan fakir-fukara Doktoru Selahattin Özkurt´a tedaviye gelinirdi.
Uzun yıllar içerisinde geçen-yaşanan o yıllarda bu topluluk bereketli yıllar geçirdi. Ödemeler mahsulden mahsule yapılırdı. Hala daha o yılların izleri yaşıyor. Çiftçilerin modası olan Poşu (Tartamak) güneşten, tozdan, topraktan koruması yanında icabında ıslatılmasıyla da sıcak teğet geçiyormuş. Dönemin delikanlı gençleri omuzlarına atarak Türk Kültürünü yaşatıyorlardı. Hasbelkader yıllara meydan okuyan bu konaklar, sokaklar Menemen´in medeniyetlerin beşiği olarak tarih sayfalarında yer almasına vesile olmuştu.

Hey gidi günler bir zamanlar?
Zaman geçtikçe ?ESKİYİ? yaşayanlar geçmişi hep iyi hatırlarlar. Kalın Sağlıcakla?

RESİM ALTI:      


Foto1: 68 yıl önce Menemen´deki çeşitli esnaflar Kurban Bayramında Selim Ağa Kahvesi önünde toplu halde (Tatar Ali-Şapkacı Cemal dönemi) 

Foto2:  Menemen´de Perşembe günleri kurulan Merdivenli Semt Pazar Yeri

Foto3:   Yerli ve Yahudi Tüccarların, çiftçilerden Üzüm-Pamuk alım alanı Eski Bergama Caddesi
Foto4:  Rumlara ait ve ikamet ettikleri Konak (Balıkçı Sokağı)

Foto5: 1908 yılında Rum Cemaati tarafında yapılan, birçok üst düzey bürokrata ev sahipliği yapan konak 1982 yılında yıkılarak yerine Apartman yapıldı.