Belediye Kanunu’nun 45. ve 46. Maddesi Devrede

Menemen Belediye’sinde dün yapılan son meclis toplantısında da Başkan Vekili kurası yenilenmeyince 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 45. ve 46. Maddesi devreye girdi.

İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, Menemen Belediye Başkan Vekili'nin belirleneceği kura sürecinin tamamlanması için vali yardımcısı görevlendirmesinin ardından, meclisin olağanüstü toplanması için karar verdi.

Cumhur İttifakı’nın itirazı üzerine İzmir 2. İdare Mahkemesi, Menemen Belediye Başkan Vekilliği seçiminin, kura çekiminin usule aykırı olduğu gerekçesiyle yürütmesini durdurmuş, CHP'lilerin yürütmenin durdurulması kararına karşı yaptığı itirazı ise reddetmişti. İzmir Valiliği yürütmeyi durdurma kararının ardından Menemen Belediyesi’ne resmi yazı göndermiş kura seçiminin yenilenmesini istemişti.  

Bu kararın ardından 4 Ocak Pazartesi günü, Menemen Belediye Başkan Vekilini belirleyecek kura çekimi gündemiyle gerçekleştirilecek Belediye Meclisi Ocak Ayı Toplantısı, CHP ve İYİ Parti'li üyeler katılmayınca yapılamamıştı.

Dün ise 2. kez toplanan Menemen Belediye Meclisi’nde, Başkan Vekili’nin seçilmesi için kuranın yenilenmesi kararı, CHP'lilerin verdiği önerge ile meclis gündeminden çıkarılınca Başkan Vekili yine seçilemedi.

Bunun üzerine açıklamalarda bulunan İzmir Valisi İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger "İdari yargı da kuranın yürütmesini durdurdu. Dolasıyla Menemen Belediyesine kuranın yenilenmesiyle ilgili bir yazı yazdık. Belediye meclisi pazartesi günü toplanamadı. Bugün toplanıp idari yargı kararıyla yenilenmesi gereken kurayı yapmama kararı almışlar. Bu durumda Belediye Kanunu'nun 46. maddesini uygulayacağız. Bir vali yardımcımızı başkan vekili olarak görevlendireceğiz. Önümüzdeki hafta pazartesi veya salı günü meclisi başkan vekili kurasının yenilemek için toplantıya çağıracağız.” şeklinde ifade etti.

5393 Sayılı Belediye Kanunu Ne Diyor?

Madde 45- Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması durumunda, vali tarafından belediye meclisinin on gün içinde toplanması sağlanır. Meclis, birinci başkan vekilinin, onun bulunmaması durumunda ikinci başkan vekilinin, onun da bulunmaması durumunda en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak;
a) Belediye başkanlığının boşalması veya seçim dönemini aşacak biçimde kamu hizmetinden yasaklanma cezasının verilmiş olması durumunda bir başkan,
b) Başkanın görevden uzaklaştırılması, tutuklanması veya seçim dönemini aşmayacak biçimde kamu hizmetinden yasaklama cezası alması durumunda bir başkan vekili, Seçer.

(Ek fıkra: 15/8/2016-KHK-674/38 md.; Aynen Kabul: 10/11/2016-6758/34 md.)
Ancak, belediye başkanı veya başkan vekili ya da meclis üyesinin terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması veya tutuklanması ya da kamu hizmetinden yasaklanması veya başkanlık sıfatı veya meclis üyeliğinin sona ermesi hallerinde 46 ncı maddedeki makamlarca belediye başkanı veya başkan vekili ya da meclis üyesi görevlendirilir. Görevlendirilecek kişinin seçilme yeterliğine sahip olması şarttır. Görevden uzaklaştırılan veya tutuklanan belediye meclisi üyesinin istifa etmesi halinde de bu fıkra hükümleri uygulanır. Bu fıkra gereğince belediye başkanı veya başkan vekili görevlendirilen belediyelerde bütçe ve muhasebe iş ve işlemleri valilik onayı ile defterdarlığa veya mal müdürlüğüne gördürülebilir. Bu belediyelerde belediye meclisi, başkanın çağrısı olmadıkça toplanamaz. Meclisin, encümenin ve komisyonların görev ve yetkileri 31 inci maddede belirtilen encümen üyeleri tarafından yürütülür.
Belediye başkanı veya başkan vekili belediye meclis üyeleri arasından ve gizli oyla seçilir. İlk iki oylamada üye tam sayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, belediye başkanı veya başkan vekili seçilmiş olur. Oyların eşitliği durumunda kur'a çekilir.
Birinci fıkranın (b) bendi uyarınca başkan vekili seçildikten sonra belediye başkanlığının (a) bendinde belirtilen nedenlerle boşalması durumunda bu maddeye göre belediye başkanı seçilir.
Yeni seçilen belediye başkanının görev süresi, yerine seçildiği başkanın görev süresi ile sınırlıdır. Başkan vekili, yeni başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış ya da tutuklanmış olan başkan göreve dönünceye kadar görev yapar.
Belediye başkanı veya başkan vekili seçilinceye kadar belediye başkanlığı görevi, meclis birinci başkan vekili, bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili, onun da bulunmaması durumunda vali tarafından görevlendirilecek bir kamu görevlisi tarafından yürütülür.
Belediye başkanı veya başkan vekili seçimi en geç onbeş gün içinde tamamlanmadığı takdirde belediye meclisinin feshine ilişkin hükümler uygulanır. Belediye başkanı görevlendirilmesi

Madde 46- Belediye başkanlığının herhangi bir nedenle boşalması ve yeni belediye başkanı veya başkan vekili seçiminin yapılamaması durumunda, seçim yapılıncaya kadar belediye başkanlığına büyükşehir ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, diğer belediyelerde vali tarafından görevlendirme yapılır. Görevlendirilecek kişinin belediye başkanı seçilme yeterliğine sahip olması şarttır.

Haber Erhan ÖZALP