?1930 ARALIK AYINDA MENEMEN´DE BİRKAÇ OLAY?

Menemen tarihinde meydana gelmiş küçük?büyük birçok olay bugün olduğu gibi geçmişte de gazetelerde yer almıştır. Menemen´in siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan İzmir´in en önde gelen ilçelerinden biri olması geçmişte bu tür haberlerin gazetelerde yer almasında büyük rol oynamıştır. Bunlara en güzel örneği 1930 yılı Aralık ayından verebiliriz. Aralık ayı içerisinde ?Kubilay Olayı?nı saymazsak aşağıdaki haberler gazetelerde ön plana çıkmaktadır.

          Gelelim bahsettiğim haberlere...

          20 Aralık 1930 günü yayınlanan bir haber Menemen´de ilginç bir hırsızlık olayını haber vermektedir. Hokkabazlık gösterileri yapan Ahmet ile Fırıncılık yapan Bekir adındaki şahıslar müstantik (Sorgu Yargıcı) Bekir Bey ile Hüseyin Kahyanın evlerine güpe-gündüz girerek soymuşlardır. Fakat hırsızlar iş üzerinde iken komşular tarafından görülmüş, daha sonra yapılan tahkikatta verilen eşgalleri sonucunda kısa süre sonra yakalanarak haklarında soruşturma açılmış, mahkemeye sevk edilmişlerdir.

         25 Aralık 1930 günü yayınlanan bir başka habere göre ise, Cumhuriyet Halk Fırkası´nın İzmir Meb´usları Vasıf, Münir ve Celal Beyler Menemen´e gelir ve fırka binasında vatandaşlarla sohbet ederek dert dinlerler. Vatandaşlar, halkın ve bilhassa köylünün büyük ıstırap içinde olduğunu, mahsulün para etmemesi ve Ziraat Bankasının yardımda bulunmaması yüzünden fena vaziyete düştüğünü, buna rağmen vergilerin ağırlığı ve tazyikinin devam ettiğini, hükümet dairelerinde işlerin çabuk görülmediğini ve bu durumdan halkın rahatsız olduğunu, gençliğin tamamen ihmal edildiğini, geçen sene Türk Ocağının tertiplediği serginin bizzat fırka mensupları tarafından yapılan menfi tesirler yüzünden açılamadığını, teşkilatın böyle eller ve şahıslar elinde bulundukça başarının olamayacağını anlattılar. Buna karşılık üç mebus da fırka hatalarını kabul ettiklerini itiraf ederek Ziraat Bankasının çiftçi lehine çalıştırılacağını, muamele, kazanç ve müsakkafat vergilerinin tenzil edileceğini, iktisadi buhranın umumi olduğunu, ancak diğer memleketlere nazaran az olduğunu söylediler.

      Aynı tarihte Menemen Belediye Encümenince ilçede mevcut Eczanenin ihtiyaca cevap vermediği, ikinci bir eczanenin açılması gerektiği yönündeki teklifinin İdare Heyetince ?Gerek yoktur? denilerek reddedildiği görülmektedir.  Ancak yansıyan haberlerde değişik bir yorum yapılarak, ?Mevcut eczanenin sahibi müsterih olsun. İdare heyetinde bir mektep arkadaşı olduğu müddetçe Menemen´de Eczane inhisarı (Tekel´i) elinde kalacaktır? denilmektedir. Hatta bu durum Menemen´i ziyaret eden üç Mebus´a da bizzat aktarılmıştır. (Not: Menemen´de 2. Eczanenin açılması ancak 17 yıl sonra 1947 yılında gerçekleşecektir.)

     26 Aralık 1930´da yayınlanan yine bir başka habere göre ise, Ağır Ceza Mahkemesinde görülen bir dava sonuca bağlanır. Menemen´de şoför Ziya Efendiyi öldürmekten suçlu bulunan şoför Çakır İbrahim 6 sene 3 ay ağır hapse ve Ziya Efendi´nin ailesine bin lira tazminat ödemeye mahkum edilir. Bir gün sonra 27 Aralık 1930´da Menemen´e bağlı Kaklıç Köyündeki Koyun ve Keçilerde görülen Çiçek Hastalığı nedeniyle uygulanan karantina, hastalığın tamamen önlenmesinin ardından kaldırılır.

      28 Aralık 1930 günü ise Menemen Kaymakamı Cevdet Bey´in, kazaya ait bazı işleri görmek üzere Vilayete gittiği gazetelere yansımaktadır. 29 Aralık 1930 tarihinde ise Ağır Ceza´da feci bir cinayetin davasına şahit oluyoruz. Menemen´in Yanık Köyünden Emin ve Ahmet´in ölümleri ile sonuçlanan olay mahkeme tutanaklarına şöyle geçer:

       Kör Mehmet adında bir vatandaş Yanık Köyünden bir kıza talip olur; fakat kızın babası tarafından ?Hayır? cevabı alır. Daha sonra Ahmet adındaki başka bir vatandaş da aynı kıza talip olur ve babasından ?Olur? cevabı alır. Yakın zamanda nişan yapılır. Ancak bir gece kızın evin kapısına damat adayı Ahmet ile ilgili olarak bazı kötü sözler yazılır. Durumu içinde sindiremeyen kızın nişanlısı Ahmet olayın Kör Mehmet ve arkadaşı İstanbul Lisesi 10. sınıf öğrencisi Halit tarafından yapıldığına kanaat getirerek ikisini de yaralar. Bir süre sonra ise bu kez Kör Mehmet ve Halit ile birlikte arkadaşları İlyas, Emin, Mustafa ve Hakkı, Ahmet ve Babası Süleyman´ın çalıştığı Bostan tarlasını basarlar. Çıkan silahlı çatışma sonrasında iki taraftan da birer kişi Emin ve Ahmet ölür. Yaralananlar da olur. Sonuçta jandarma duruma el koyar ve cinayetler mahkemeye taşınır.

FOTOĞRAFLAR:

1. Menemen´i ziyaret eden mebuslardan Vasıf (Çınar) Bey

2. 1930 yılında Menemen Ziraat Bankası binasının yandan görünüşü.

3. 1947 yılında hizmete açılan Menemen´in 2. Eczanesi.